رنگ ها در هر جایی که نگاه می کنید و نگاه نمی کنید، وجود دارند. شما چه آگاهانه و چه ناخودآگاه از اعجاز رنگ ها غرق در لذت می شوید. شما رنگ ها را همیشه و همه جا می بینید، اما چقدر به منشاء رنگ ها و اثرات آنها فکر می کنید؟ در این مقاله به مرور مطالبی در زمینه رنگ درمانی می پردازیم.
تاریخچه مختصر رنگ درمانی
همه می دانیم که خورشید به عنوان سرچشمه نور چه تأثیراتی دارد. برخی از جوامع از هزاران سال پیش از ماهیت رنگ ها و قابلیت های درمانی آنها آگاه بوده اند. مصر، یونان و چین در زمینه رنگ درمانی و استفاده از رنگ ها به منظور شفا، شهرت دارند. موارد زیر، مثال هایی در این زمینه اند:
- رنگ آمیزی اتاق ها با رنگ های مختلف به منظور درمان بیماری های خاص
- استفاده از رنگ های موجود در طبیعت در محیط اطراف (رنگ آبی آسمان و رنگ سبز چمن ها)
- اتاق های درمانی که در آنها از کریستال هایی برای تجزیه نور خورشید استفاده می شده است
قدمت شواهد و مدارک مربوط به نخستین تلاش های انسان برای استفاده از رنگ ها به منظور شفا و درمان، به بیش از دو هزار سال قبل بازمی گردد. طی سال ها و قرن ها بر محبوبیت این روش درمانی افزوده شد، تا آنجا که کتاب های بیشماری در این زمینه به رشته تحریر درآمد.
رنگ چیست؟
همان طور که می دانید، رنگ نوعی نور و انرژی است. رنگ قابل دیدن هستند، چون پرتوهای نور در اثر برخورد با هر نوع ماده، شیء و ذره ای منعکس می شوند، می شکنند و متفرق می شوند. پرتوهای نور طول موج های گوناگونی دارند و بر این اساس طبقه بندی می شوند و رنگ های مختلفی پدید می آورند. طول موج های قابل دیدن در محدوده 390 تا 750 نانومتر قرار دارند که تحت عنوان طیف مرئی نور شناخته می شود. سایر طول موج ها و فرکانس ها به پرتوهای غیر مرئی مثل پرتوهای ایکس و فرابنفش مربوط اند. بیشتر افراد از اثرات پرتوهای نامرئی آگاه هستند؛ بنابراین تأثیرگذاری پرتوهای نور مرئی بر انسان نیز معقول به نظر می رسد.
مقدمه ای بر رنگ درمانی
رنگ درمانی که با نام کروماتراپی یا نوردرمانی هم شناخته می شود، نوعی درمان کل گرا است که از رنگ و طیف نور مرئی برای اثرگذاری بر خلق و خوی یک فرد و سلامتی ذهنی و جسمی او بهره می گیرد. هر رنگی فرکانس و ارتعاش خاص خودش را دارد که می تواند قابلیت های خاصی داشته باشد و بر انرژی و فرکانس های درون بدن ما تأثیر بگذارد.
رنگ ها بر افرادی که دچار اختلالات مغزی و مشکلات عاطفی روانی هستند، تأثیر می گذارد. به عنوان مثال رنگ آبی می تواند تأثیر آرامش بخشی داشته باشد و از این طریق منجر به کاهش فشار خون شود؛ در حالی که رنگ قرمز اثری معکوس دارد. سبز یکی دیگر از رنگ هایی است که می تواند باعث ایجاد احساس آرامش در کسانی شود که از نظر عاطفی دچار عدم تعادل هستند. از سوی دیگر رنگ زرد برای ایجاد شور و شوق در افرادی که ممکن است از افسردگی در رنج باشند، به کار می رود.
طب مکمل بر این باور است که هاله هر فردی شامل لایه های گوناگونی از نور است و می توان برای پاکسازی و ایجاد تعادل از این لایه ها استفاده کرد. شناخت رنگ های هاله تان به شما کمک می کند روح خود را بهتر درک کنید و از این طریق متوجه شوید که چگونه می توانید شفا پیدا کنید. علاوه بر این رنگ های موجود در محیط اطراف شما می توانند اثرات گوناگونی بر شما داشته باشند.
در رنگ درمانی از هفت رنگ تشکیل دهنده طیف نور مرئی، یعنی قرمز، نارنجی، زرد، سبز، آبی، نیلی و بنفش استفاده می شود. هر یک از این رنگ ها، نوری است با طول موج خاص خودش؛ بنابراین هر رنگی نیز انرژی خاص خود را داراست. انرژی هر یک از این رنگ ها با انرژی یکی از هفت چاکرای اصلی بدن (یا همان مراکز اصلی انرژی بدن) مطابقت دارد. اگر چاکراها را همچون چرخ دنده های یک دستگاه در نظر بگیریم، می توانیم بگوییم که هر یک از چرخ دنده ها باید به خوبی و در تعادل کامل با سایر چرخ دهنده ها فعالیت کند تا دستگاه بتواند به خوبی کار خود را انجام دهد. یعنی تعادل انرژی در هر یک از چاکراهای بدن کلید سلامتی است. با استفاده از رنگ های مناسب بر اساس تکنیک های رنگ درمانی، می توان تعادل را مجدداً به چاکراها بازگرداند.
رنگ قرمز با چاکرای ریشه، نارنجی با چاکرای ساکرال، زرد با چاکرای شبکه خورشیدی، سبز با چاکرای قلب، آبی با چاکرای گلو، نیلی با چاکرای چشم سوم و بنفش با چاکرای تاج مرتبط است.
رنگ از طریق پوست، چشم ها، جمجمه و هاله یا میدان انرژی مغناطیسی ما جذب می شود و ما را در سطوح گوناگون جسمی، احساسی، ذهنی و روحی تحت تأثیر قرار می دهد. هر یک از سلول های بدن ما به انرژی نور نیاز دارد؛ بر این اساس انرژی رنگ ها تأثیر بسیار گسترده ای بر بدن ما دارد. با توجه به این که هر رنگی فرکانس و ارتعاش خاص خودش را دارد، وقتی رنگ خاصی به بدن وارد می شود، می تواند هورمون هایی را فعال کند و از این طریق زنجیره خاصی از واکنش های شیمیایی را آغاز کند و بر احساسات تأثیر بگذارد و باعث بهبود وضعیت جسمی شود.
هر رنگی موارد استفاده و کاربردهای خاص خود را دارد. به عنوان مثال رنگ های قرمز، نارنجی و زرد، رنگ هایی گرم و انرژی بخش هستند؛ در حالی که رنگ های آبی، نیلی و بنفش رنگ هایی خنک کننده و آرامش بخش هستند. سبز نیز رنگی متعادل کننده است که میان رنگ های گرم و سرد قرار دارد.
روش های گوناگونی برای استفاده از انرژی رنگ ها وجود دارد، از جمله: رنگ آمیزی محیط اطراف با رنگ های مورد نظر، استفاده از لامپ های رنگی، نوشیدن آبی که در معرض نوری با رنگ خاص قرار گرفته است، مصرف میوه هایی با رنگ های خاص، و به کار گیری هنرهایی که در آنها از رنگ ها به شیوه های گوناگونی استفاده می شود.
اثرات جسمی رنگ درمانی راحت تر از اثرات آن بر سایر سطوح وجود انسانی قابل مشاهده و بررسی است. اما رنگ ها بر سایر جنبه های وجود ما نیز اثرات بسیار عمیقی دارند و واضح است که سلامت یک انسان صرفاً به جنبه فیزیکی وجود او محدود نمی شود. چرا که ما متشکل از جسم، ذهن، احساسات و روح هستیم و هیچ یک از این بخش ها به تنهایی و بدون ارتباط با سایر بخش ها عمل نمی کنند، و هر کدام بر دیگری تأثیری عمیق دارند. به همین دلیل است که رنگ درمانی مفید واقع می شود؛ چرا که بر تمامی لایه های وجودی ما تأثیر می گذارد.
هنگامی که کودک هستیم، در نخستین فرایند های یادگیری با رنگ ها ارتباط برقرار می کنیم. این ارتباطات اولیه بخشی از آگاهی ما را تشکیل می دهد. وقتی که بزرگ تر می شویم، احساسات، خاطرات و معانی بسیاری را با رنگ ها مرتبط می سازیم و اینها بخشی از ضمیر نیمه هشیار ما را تشکیل می دهند. سپس بر پایه احساساتی همچون شادی، اندوه و ترسی که این رنگ ها برای ما تداعی می کنند، پیش داوری هایی خواهیم داشت.
تمام تجربیات زندگی ما بر ما تأثیر می گذارند. برخی از این تجربیات مثبت و برخی منفی هستند. تجربیات منفی در صورت تکرار با گذشت زمان می توانند خودشان را به شکل بیماری های جسمی نشان دهند. به عنوان مثال ممکن است ما سال ها در شرایطی و به دلایلی نتوانسته باشیم آن چه را که در ذهنمان می گذرد بیان کنیم و به عبارتی خود حقیقی مان باشیم. این موضوع می تواند خودش را در قالب مشکلی در چاکرای گلو نشان دهد. در سطح روحی، چاکرای گلو با «بیان نفس» مرتبط است. بنابراین اگر ما برای بیان خود با مانعی مواجه باشیم، انرژی در چاکرای گلو آزادانه جریان پیدا نمی کند و این موضوع می تواند مشکلاتی فیزیکی نیز در این ناحیه ایجاد کند.
توجه به رنگ های ترجیحی نیز می تواند به تشخیص مشکلات احتمالی کمک کند. در چنین شرایطی، استفاده از رنگ های مناسب می تواند به برطرف کردن احساسات ناخوشایند، رفع انسدادها و بازگرداندن تعادل روحی، احساسی، ذهنی و در نهایت فیزیکی کمک کند.
رنگ درمانی نوعی درمان کل گرا و کاملاً غیر تهاجمی است و کافی نیست که به تجربه ای یکی دو ساعته با یک درمانگر محدود گردد؛ بلکه باید در زندگی روزمره ما گنجانده شود. رنگ ها همه جا هستند. وجود تمامی رنگ های رنگین کمان بر روی این سیاره شگفت انگیز ابداً تصادفی نیست. وجود هیچ چیزی بر روی زمین بر حسب اتفاق نیست. وجود هر چیزی در طبیعت هدفی دارد. رنگ ها نیز از این قاعده مستثنا نیستند. تمام کاری که در این زمینه باید انجام دهیم این است که میزان آگاهی خود را درباره رنگ ها و تأثیرشان بر زندگی افزایش دهیم. یک شفاگر حرفه ای می تواند در این مورد به شما کمک کند؛ هرچند که توانایی شفا و بهبودی در درون خود شماست.
